Wat is een sekte?

14-06-2009

-

door
1 minuut
Leestijd:
In verband met het recente succes van dogmatische sekten of ideologische groeperingen, is het nuttig in de relatie tussen een individu en een godsdienst of ideologie de volgende karakteristieken te onderscheiden, die in meer of minder sterke mate aanwezig kunnen zijn.

Kenmerken van sektarisme

  1. Inpalming : de mate waarin men een meer of minder belangrijk deel van zijn leven, denken en handelen door de wereldbeschouwing laat bepalen (men kan bijvoorbeeld driemaal in het leven naar de kerk gaan of in een slotklooster intreden, met alle varianten daartussen).
  2. Groepsvorming : de mate van wederzijdse controle die de groepsleden op elkaar kunnen uitoefenen (in grote mate mogelijk bij het samen in één huis wonen).
  3. Hiërarchie : de mate van macht die de leidende figuren op de volgelingen kunnen uitoefenen, inclusief de mogelijkheid tot straffen en het verwekken van angst.
  4. Charismatische leider : de macht kan ook volledig in handen zijn van een figuur die door iedereen als de "verlichte", of de "Messias" wordt beschouwd.
  5. Afzondering van de wereld: de mate waarin de handelingen en gebruiken (bijvoorbeeld voeding, kledij, arbeid) afwijken van die van de omgeving of van het eigen verleden; afzondering van familie en vroegere vrienden, werkkring, enzovoort.
  6. Uitverkiezing : de leden van de groep kunnen ervan overtuigd zijn dat ze een apart statuut van "uitverkorenen" hebben; ze menen bepaalde informatie te hebben, of bepaalde dingen te kunnen, waarvan ze menen dat andere mensen die niet hebben of kunnen.
  7. Geslotenheid voor informatie: de mate waarin het contact met de media en met kritische of alternatieve informatie wordt verbroken.
  8. Irrationalisme van geloofsovertuigingen: de mate waarin de groepsleden bepaalde overtuigingen hebben die in strijd zijn met algemeen aanvaarde of wetenschappelijk onderbouwde opvattingen (bijvoorbeeld complottheorieën, het geloof in buitenaardse wezens, niet werkzame "geneesmethodes", enzovoort).
  9. Proselytisme : de mate waarin de leden van de groep intense pogingen aanwenden om nieuwe leden te werven.


In het algemeen kan men zeggen dat een beweging des te meer als een "sekte" kan worden betiteld, en een des te meer dogmatiserende, en verstarrende invloed heeft op zijn aanhangers, naarmate deze karakteristieken sterker aanwezig zijn. In extreme gevallen wordt het uiterst moeilijk om van opinie te veranderen. Niet alleen hangt men een fantasie aan, men is er ook aan vastgekluisterd, wat het einde betekent van alle vrijheid en redelijkheid. In verband met sekten wordt ook gesproken over "brain washing". Ongetwijfeld bestaan er methodes om gedurende een zekere periode de suggestibiliteit te verhogen (bijvoorbeeld drugs, onthouding van voeding en slaap, gesaccadeerde, dat wil zeggen schuddende bewegingen, vooral met het hoofd). Het belang van deze methodes wordt evenwel overschat; het zijn vooral de karakteristieken 1 tot 9 die uiteindelijk de starheid in stand houden.

Authors
Etienne Vermeersch
Publicatiedatum
14-06-2009
Opgenomen in
Sekten