Het nieuwste boekje in de reeks "De Skeptische Kijk" is uit.
U kan het hier bij ASP al bestellen.
De andere boekjes in de reeks vindt u hier.
Vaak komen we zaken op internet tegen die niet groot genoeg zijn om een heel stuk over te schrijven of soms hebben we daar de tijd niet voor. In deze rubriek delen we een verzameling interessante of gewoon vermakelijke berichtjes van de afgelopen week met de lezers van Kloptdatwel. Leesvoer voor in het weekend!
Mocht je vandaag nog in de buurt van Gent (B) zijn, dan is dit Wetenschapsfestival nog een interessante optie.
En mooi nieuws bij Skepsis: niet alleen een fraai nieuw nummer van Skepter, maar ook een eerste podcast!
Skepter 36.4 – winternummer 2023
The post De linke weekendbijlage (47-2023) appeared first on Kloptdatwel?.
Vaak komen we zaken op internet tegen die niet groot genoeg zijn om een heel stuk over te schrijven of soms hebben we daar de tijd niet voor. In deze rubriek delen we een verzameling interessante of gewoon vermakelijke berichtjes van de afgelopen week met de lezers van Kloptdatwel. Leesvoer voor in het weekend!
Mocht je vandaag nog in de buurt van Gent (B) zijn, dan is dit Wetenschapsfestival nog een interessante optie.
The post De linke weekendbijlage (46-2023) appeared first on Kloptdatwel?.
Vaak komen we zaken op internet tegen die niet groot genoeg zijn om een heel stuk over te schrijven of soms hebben we daar de tijd niet voor. In deze rubriek delen we een verzameling interessante of gewoon vermakelijke berichtjes van de afgelopen week met de lezers van Kloptdatwel. Leesvoer voor in het weekend!
The post De linke weekendbijlage (45-2023) appeared first on Kloptdatwel?.
Op vrijdag 12 december 2008 kreeg ik van Jan van der Winden de vraag om met hem af te spreken om kennis en ervaringen met betrekking tot antroposofie en haar werkvelden (o.a. vrije/steinerschool) te delen. Ondertussen zijn we net geen 15 jaar verder en komt Jan in het nieuws met het boek dat hij geschreven heeft.
In het boek beschrijft auteur Jan van der Winden wat zijn ervaringen zijn met de antroposofische beweging. Het is een zogenaamd 'tell all'-boek waarin de auteur geen blad voor de mond neemt. Jan kan beroep doen op bijna 50 jaar ervaring met antroposofen en hun verschillende werkgebieden en hij is op die manier in de eerste plaats ervaringsdeskundige.
Vier jaar is hij als z'n moeder een relatie aangaat met een antroposoof en hij deel gaat uitmaken van een wereldwijde beweging. Het duurt niet lang of de kleine Van der Winden mag kennismaken met de vreemde ideeën die worden aangehangen bij de volgelingen van Rudolf Steiner. De jongen komt in opstand, maar dit resulteert in nog meer drieste ingrepen in zijn leven. Zo wordt hij als zestienjarige zelfs vanuit Midden-Nederland clandestien naar een antroposofisch tehuis voor verstandelijk gehandicapten in het Belgische Merksplas gebracht, waar men hem - een normale jongen! - opsluit en behandelt als een gehandicapte.
Wanneer Jans ernstig zieke moeder een antroposofische therapie ondergaat en zij uiteindelijk in een antroposofische kliniek overlijdt, gaat hij door een mentale hel. Jan ontspoort volledig en leeft zelfs een tijdje op straat. Dit is echter zijn redding, want Jan krijgt hulp vanuit reguliere hoek en kan zich herpakken. Hij wordt politieagent en heeft de ambitie om zich geleidelijk aan op te werken. Daarmee zijn de problemen met de antroposofische beweging echter niet van de baan.
Jan heeft ondertussen een relatie met iemand uit de beweging en het koppel heeft twee kinderen. Haar vader is een antroposofische 'bobo' en beheert een antroposofische zorginstelling. Jan is van dichtbij getuige van de wantoestanden in de antroposofische kliniek van zijn schoonfamilie en kaart dit geregeld aan. Dit brengt enorm veel spanningen teweeg tussen hem en zijn partner, wat uiteindelijk tot een onherstelbare breuk in de relatie leidt. Jans bezorgdheden voor de patiënten van de antroposofische kliniek zijn niet uit de lucht gegrepen, want de kliniek wordt door de overheid gesloten en de verantwoordelijken worden strafrechterlijk vervolgd.
Na de breuk met zijn partner breekt voor Jan een periode aan van vechten voor zijn kinderen. Die zitten ingekapseld in de antroposofische beweging en het is niet ondenkbaar dat zij dezelfde behandeling als hijzelf zullen krijgen. Probleem is dat de ex-partner van Jan deel uitmaakt van de beweging en hij er ondertussen persona non grata is geworden. Als het over beslissingen aangaande zijn kinderen gaat wordt hij buitengesloten. Het leven van de kinderen speelt zich voornamelijk af binnen de antroposofische wereld en daar is Jan niet welkom. Uit liefde voor zijn kinderen doet hij zijn uiterste best om in communicatie met de betrokken instanties rond zijn kinderen te blijven. Jan wordt echter geprovoceerd, vooral op en rond de school waar zijn kinderen schoollopen.
Er wordt een lastercampagne tegen hem gestart, er worden valse meldingen bij de autoriteiten gedaan en men probeert hem financieel te raken door middel van een een poging hem te laten ontslaan bij zijn werkgever, de politie. Voor Jan breekt een periode van strijd op leven en dood aan. Hij weet dat men zijn kinderen van hem wil afnemen. Gelukkig documenteert Jan alles wat zich rondom hem afspeelt en roept hiervoor ook de hulp van derden in. Na verloop van tijd vallen de puzzelstukken op hun plaats en krijgen de overheidsdiensten een vrij accuraat beeld van in wat voor soort spinnenweb Jan moet functioneren om te overleven. Met de nodige begeleiding worstelt Jan zich erdoor en wanneer hij zijn leven voldoende op orde heeft, besluit hij een boek te schrijven over wat hem is overkomen.
Voor wie zich een beeld wil vormen van hoe het in de antroposofische beweging aan toe gaat is het een eye-opener. Voor wie ooit met de antroposofische beweging in aanraking is geweest is het een herkenning.
var bol_sitebar_v2={"id":"bol_1700086312380", "baseUrl":"partner.bol.com","productId":"9300000151479875","familyId":"","siteId":"943","target":true,"rating":true,"price":true,"deliveryDescription":true,"button":true,"linkName":"Gekke%20Jantje%2C%20Jan%20van%20der%20Winden","linkSubId":""};
The post Gekke Jantje - Van voor gek verklaard, opgesloten en opgejaagd ‘sektekind’ tot specialist bij de politie appeared first on Kloptdatwel?.
Coaches voor coaches maken cursisten wijs dat ze een charismatisch begeleider nodig hebben om hun tekortkomingen als ondernemer te overwinnen. De cursusprijs gaat richting een middenklasser, en als het niet werkt, ligt dat aan jou. Voor de Emile Ratelbands en Jomanda’s van de 21e eeuw valt er goed te verdienen aan de coaching-scene.
Coaches voor coaches strooien op hun websites met termen als “je goud vinden”, schaduwkanten en schaduwwerk. Met zweverige teksten wordt de doelgroep verleid: “In je schaduwkant ligt vaak je allergrootste goud. Door hem te omarmen krijg je alles wat je nodig hebt om next-level te gaan” en “Als jij meer je podium pakt, je verhaal gaat vertellen en podia gaat vinden als spreker online, krijg je een enorme boost in je expertstatus”
In deze wereld valt geregeld de naam van de negentiende-eeuwse Zwitserse psychiater Carl Jung, die dit jargon heeft bedacht. Jung is als goeroe een passend rolmodel, gezien zijn hang naar leugens en het occulte. Hij wist in de 19e eeuw een schare volgers om zich heen te verzamelen die hem vorstelijk betaalden voor zijn coaching avant la lettre. Toen hij de dochter van een Amerikaanse miljardair tot zijn volgelingen kon rekenen, rinkelde de kassa.
Als je weinig op hebt met lifestylecoaching, zou je kunnen denken dat het om een parodie gaat:; “Ontdek jouw goud”, “Je podium- en doorbraakmogelijkheden pakken en jouw waarde claimen?”, “wil jij ook je verhaal vinden, vertellen en verkopen? Voor het internettijdperk stond dit type verkoper op jaarmarkten om welbespraakt en met veel theater hun behandelmethodes en wondermiddelen te verkopen. Het boek The power of the charlatan van Grete de Francesco beschrijft ze als een tijdloos verschijnsel, bij wie de zaken het best lopen wanneer mensen het moeilijk hebben. Zij wisten heel goed hoe je een verleidelijk verhaal moest vertellen. En wanneer hun goedgelovige publiek enkele dagen later ontdekte dat het was voorgelogen, was de karavaan al vertrokken naar het volgende dorp.
De websites, podcasts en youtubevideo´s van de goeroes van de 21e eeuw beloven exact hetzelfde aan hun goedgelovige publiek: koop mijn begeleiding en de wereld ligt aan je voeten. En de minderbedeelde coaches die bij hen een “traject” hebben gevolgd, beloven op hun websites vervolgens precies hetzelfde. De doelgroep is groot en groeit al jaren, want iedereen is in potentie een coach, en het is tenslotte geen beschermd beroep. Mensen die kinderen hebben gehad, kunnen kindercoach worden. Mensen die een bedrijf hebben gehad, kunnen ondernemerscoach worden.
Er is dan ook een omvangrijke branche ontstaan van ZZPers die zich coach noemen en die zich op internet presenteren en manifesteren als de juiste persoon om jouw leven een nieuwe draai te geven. Deze kleine zelfstandige coaches vormen een doelgroep. Ze hebben na verloop van tijd gemerkt dat hun nieuwe status ook minder positieve kanten kent. In het begin geniet je van je zelfstandigheid, maar op langere termijn trek je minder klanten dan gedacht. Dan heb je ruim de tijd om op zoek te gaan naar contact en verbinding met een netwerk gelijkgestemden. En omdat je agenda toch niet zo vol zit met afspraken, breng je veel tijd door op sociale media en sta je voortdurend in contact met hordes coaches die het veel beter (lijken te) doen dan jij. En die met goedbedoelde adviezen komen.
Want zo vangen de goeroes nieuwe klanten. Je hebt voldoende aan een eenvoudige website en een Instagram-account om een schare volgers op te bouwen. Als die je als rolmodel gaan beschouwen en alles wat je zegt en schrijft geweldig vinden, beweeg je richting de top van de coachingspiramide.
Succesvolle ‘coaches voor coaches’ bieden voor absurd hoge bedragen coachtrajecten met groepsbijeenkomsten. Inmiddels is er door de overvolle markt voor coaches een multilevel-marketingsysteem van coaches voor coaches te zijn ontstaan. Multilevelmarketing is een verkoopmethode om goederen of diensten via een netwerk aan de man te brengen. Het doel is om zoveel mogelijk deelnemers te bereiken en ze iets te verkopen. En dat is exact wat de goeroes aan de top van de coachingpiramide doen. Massa is kassa.
Ze bieden via een flitsende website voor veel geld groepsgewijze programma’s en quick fixes aan om “je next-level te bereiken” en snel rijk te worden. Aan de foto’s en video’s op de websites te oordelen lijken de geëxalteerd ogende groepsbijeenkomsten van de “cursisten” met de goeroe een belangrijk selling point. Omzet en euro’s zijn voor coach en doelgroep de enige maatstaf voor succes. Inhoudelijke kennis, expertise of ervaring zijn niet van belang. Logisch, want de doelgroep bestaat grotendeels uit zelfbenoemde professionals die zich zonder relevante opleiding of ervaring als coach presenteren. Ontevreden klanten lijken niet te bestaan en de goeroes worden door hun cursisten regelrecht de hemel in geprezen.
Een goede illustratie is de website van Veronique Prins. Ze is naar eigen zeggen en volgens testimonials een succesvolle businesscoach van coaches en therapeuten: een ‘Kick ass coach’. “Ik leer je slim, snel en simpel geld verdienen met wat je het allerliefste doet en het allerbeste kan”. Op de startpagina van Prins’ website word je overrompeld door bewegende beelden van een van haar optredens. Ze staat met een toverstafje op een podium tegenover een publiek dat met een toverstafje in de hand terugzwaait.
Bij een andere aanbieder - Suzanne Beukema - kan je voor de prijs van een kleine middenklasser “de schaduwkanten die jouw full potential in de weg staan ontdekken”. Wanneer je bij de charismatische Beukema een traject hebt gevolgd, ligt de wereld aan je voeten.
“UNAPOLOGETIC – The Experience is NIET het zoveelste businesstraject ‘out there'…. Dit is een deep dive experience voor de high-level feminine leader van een buitencategorie. En de focus? Die ligt op ’the woman behind the empire’, oftewel… op wie jij moet ZIJN (i.p.v. wat je strategisch moet DOEN) om jouw business-imperium naar ongekende hoogten te tillen.”
Dat is een even vage als manische tekst, maar die kennelijk appelleert aan een gevoel. Bovenstaand citaat beschrijft de ideale kandidaat voor het programma Unapolegetic – the Experience en vanaf 18.000 euro (of 30.000 met de VIP-upgrade) kan ook jij die meemaken. Voor dat geld kan je een jaar lang “Elke maand deep diven in een Core Feminine Shadow”. Het feit dat dit een investering wordt genoemd, is een red flag en spreekt boekdelen over de naïviteit van de doelgroep. Hoezo investering? Omdat je gelooft dat wanneer je je onderdompelt in de liturgische magie van deze bijeenkomsten, daarna je gedroomde leven kan beginnen?
De kern van de leer van Beukema is dat je leven, en dus ook je bedrijf, nog niet optimaal draait omdat je niet op het juiste pad zit. En zij beschikt over speciale gaven om jou te helpen je leven te veranderen. De klantenkring van ‘topondernemers’ als Prins en Beukema zijn gelijkgestemde, voornamelijk autochtone vrouwen die zich als ondernemer presenteren. Ze vertonen opvallende overeenkomsten met de vrouwen die Roxanne van Yperen in haar pamflet Eigen welzijn eerst als “welness rechts” bestempeld. Als zelfbenoemde ondernemers hangen ze het neoliberale maakbaarheidsgeloof aan: succes is een keuze.
Wie rijk wil worden, moet hard werken, en wie niet rijk is geworden, heeft dus niet hard genoeg gewerkt. En zo houden ze zichzelf en elkaar voor de gek en is de goeroe afgeschermd voor kritiek. Want als na de cursus de beloofde gouden bergen uitblijven, heb je niet goed geluisterd of niet genoeg je best gedaan. De lovende testimonials van tevreden cursisten die zich founder, mentor of strateeg noemen, doen de rest. De onderliggende boodschap is dat jij ook succesvol kan worden door je bij deze veelbelovende groep aan te sluiten. En zo schept het aanbod de vraag. Voor de Emile Ratelbands en Jomanda’s van de 21e eeuw valt er goed te verdienen aan de coachingscene.
De lifecoaches worden treffend neergezet door Daniel Arends in deze toegift (vanaf 5:10).
Titelafbeelding gegenereerd met hotpot.ai
The post Claim je goud: de goeroe en de onzekere zelfstandige appeared first on Kloptdatwel?.
Vaak komen we zaken op internet tegen die niet groot genoeg zijn om een heel stuk over te schrijven of soms hebben we daar de tijd niet voor. In deze rubriek delen we een verzameling interessante of gewoon vermakelijke berichtjes van de afgelopen week met de lezers van Kloptdatwel. Leesvoer voor in het weekend!
(En ja, voor de trouwe volgers: vorige week hebben we de linkjes een keer overgeslagen.)
Nieuwscheckers zit sinds kort ook op TikTok.
@nieuwscheckersWil je AI-beelden leren herkennen? Check onze tips en ga voorbereid de verkiezingen in. #verkiezingen #verkiezingen2023 #tweedekamer #ai #feiten #factcheck #nieuwscheckers #nieuws #politiek
♬ Suspense, horror, piano and music box - takaya
The post De linke weekendbijlage (44-2023) appeared first on Kloptdatwel?.
In het weekend van 14 en 15 oktober daalde de temperatuur, en de Paraview-beurs streek neer in de sportzaal van de Hoornse Vaart in Alkmaar. Paraview houdt dit soort beurzen al meer dan 25 jaar en is in de weekenden vaak in een andere stad te vinden.
Opmerkelijk was dat er gelijktijdig ook een reptielenbeurs was. Dit lijkt te verwijzen naar het samengaan van complottheorieën met spiritualiteit, beter bekend als 'conspirituality'. Bij nader onderzoek bleek het echter om normale soorten reptielen (en vogelspinnen) te gaan en niet om de mensachtige reptielen die worden genoemd in complottheorieën, zoals die van David Icke. De reptielenbeurs werd in ieder geval op zondag beter bezocht dan de Paraview-beurs.
Paraview presenteert zichzelf als "DE SPIRITUELE BEURS." Het van Dale woordenboek en ik associëren 'spiritueel' met het geestelijke en het niet-stoffelijke, daarom vond ik de keuze van de sportzaal met zijn lichamelijke connotatie een opvallend contrast. De kraampjes zagen er voor mij nogal saai uit, met hun aankleding die voornamelijk bestond uit kleedjes, matte posters, uitgeprinte A4'tjes met de spirituele kwaliteiten van de eigenaar erop, en vooral niet te vergeten, de tarieven voor een consult. De eigenaren maakten doorgaans ook een wat uitgebluste indruk en moesten het meer hebben van hun spirituele kwaliteiten.
Qua variëteit domineerden de helderzienden. Sommigen combineerden hun helderziendheid met helderhorendheid, (Indiaas) handlezen, astrologie, numerologie, iriscopie, tarotkaarten, aura lezen, psychometrie, healing en dan vergeet ik vast nog wel wat. De sjamaan en verkoper van esoterische oliën waren ook aanwezig. Wie de bijgevoegde links heeft gelezen, zal opmerken dat er veel oude bekenden en problematische zaken zijn in de voorgaande opsomming van kwaliteiten. Hierdoor kunnen we niet alles zomaar als waar aannemen. De meerderheid van de bezoekers van de Paraview-beurs bestond uit vrouwen, wat niet verrassend zal zijn voor wie het onderzoek naar paranormaal geloof onder de Nederlandse bevolking in opdracht van stichting Skepsis heeft gelezen.
Ik sprak in een eerdere paragraaf over de geestelijke kwaliteiten van de eigenaren van de kraampjes. Mijn algemene indruk was dat ze, al dan niet begrijpelijk, warrig overkwamen. Begrijpelijk als je de Nederlandse taal niet machtig bent, zoals de tarotkaartlezer. Maar voor anderen hadden niet dat excuus. Velen voorzagen je van vage beschrijvingen waarin je jezelf nauwelijks herkende. Ik had bijvoorbeeld mijn bedenkingen bij een typering van een auralezer, maar ik kreeg niet de ruimte voor meerdere interpretaties. De uitleg van deze auralezer tijdens de lezing met oefeningen was eveneens vaag. Hier hadden meerdere deelnemers last van. Een handlezer veranderde eerder gegeven stellingen en leek naarmate de lezing vorderde minder geïnteresseerd. Toen ik aangaf me niet in zijn observaties te herkennen, bijvoorbeeld dat ik een open persoon was, corrigeerde hij zich door te zeggen dat hij in mijn ogen ook wel een soort geslotenheid zag. Dat kwam niet erg indrukwekkend over.
De consulten konden elkaar ook tegenspreken. Bij de tarotkaartlezer moest ik bijvoorbeeld moeite doen om een wens te bereiken, terwijl de handlezer beweerde dat dit vanzelf zou gebeuren. Daarnaast waren er verschillen in de consulten. Waar mijn 'levensmissie' bij de astroloog was om lef te hebben, kwam deze boodschap niet terug bij de tarotkaartlezer of handlezer. Deze laatste beschreef mij als een healer en potentie tot helderziende, wat ik verder kan ontwikkelen bij een cursus van hem.
Een overeenkomst was dat ze allemaal positief waren. Alleen bij de tarotkaartlezeres was er wat negativiteit, maar ja probeer maar positief te blijven als je de 'Duivel'-kaart trekt. Ik werd omschreven als krachtig en met veel potentie. Bovendien waren ze allemaal vriendelijk. Wat ook opviel, was dat ik werd beschreven als iemand met een goed ontwikkelde intuïtie en potentie als healer en helderziende. Volgens de aurafotograaf zou ik zelfs een eigen kraampje op de beurs kunnen openen. Om deze spirituele gaven te onderzoeken zal ik verschillende experimenten gaan ondernemen op het spirituele gebied zoals pendelen, wichelroede lopen, precognitie, gedachtenlezen, aura-lezen, handlezen enzovoorts. Wellicht zal ik verslag van de experimenten doen zodat geïnteresseerden kunnen zien hoe je dit soort fenomenen kan onderzoeken.
Tot nu toe lijkt dit nog onschuldig vermaak. Toch waren er ook duistere kanten aan de beurs. Bij de aurafotograaf, die zijn spullen bij Unicorn Systemz vandaan had, deze Systemz bezit een website met een sterke commerciële uitstraling, kreeg ik medische onzin te horen over kanker en het gebruik van Himalayazout of baking soda als bescherming. Dit kwam voort uit de observatie dat ik mij zorgen maakte om een ziek persoon, iets wat volgens de aurafotograaf in mijn aura te zien was. Dit was echter een vrij algemene bewering waarop waarschijnlijk veel mensen van toepassing zouden zijn. De medische adviezen van de aurafotograaf stonden haaks op de disclaimer op de aura-uitdraai, waarin stond dat deze alleen voor amusementsdoeleinden was. Ook werden er andere gezondheidsclaims en producten geopperd waar vraagtekens bij geplaatst kunnen worden, zoals genezende krachten van edelstenen, alternatieve producten zoals Bach bloesemtherapie en spirituele healings en virtuele maagbanden. Los van gezondheidsgerelateerde zaken werden er ook op ander vlak bedenkelijke beweringen gedaan die verder gingen dan amusement. Zo beweerde een Wicca-medium dat zij hielp bij het opsporen van vermiste personen, wat in veel gevallen niet blijkt te werken of zelfs serieuze zoektochten bemoeilijkt.
Dat we niets hoorden over de ongefundeerde gezondheidsclaims en baking soda-adviezen van de aurafotograaf werd verklaard door een complottheorie die suggereerde dat de farmaceutische industrie deze kennis geheim wilde houden. De handlezer bracht de complottheorie van de 'globale elite' ter sprake. Omdat beide complottheorieën ongevraagd ter sprake kwamen, vermoedde ik dat als ik andere “spiritueel begaafden” er specifiek naar zou vragen, er meer van dergelijke ideeën onder hun leefden, wat de observatie van 'conspirituality' zou bevestigen.
Gezien de ongefundeerde gezondheidsclaims, de overschatting van hun vermogens en sommige complottheorieën ben ik van mening dat zo’n beurs niet louter onschuldig vermaak is. De organisatoren van de beurs zouden hiervan afstand moeten nemen. Het is belangrijk om kritisch te blijven en jezelf te beschermen tegen onzinnige of gevaarlijke overtuigingen, en om beweerde spirituele gaven bij jezelf verder te onderzoeken.
Voor een ander artikel over de paraview beurs zie Skepter 19 nummer 1 uit 2006 p. 40-42.
The post Paraview geen onschuldig vermaak appeared first on Kloptdatwel?.
Vaak komen we zaken op internet tegen die niet groot genoeg zijn om een heel stuk over te schrijven of soms hebben we daar de tijd niet voor. In deze rubriek delen we een verzameling interessante of gewoon vermakelijke berichtjes van de afgelopen week met de lezers van Kloptdatwel. Leesvoer voor in het weekend!
Scrhijf je in voor het Skepsiscongres op 11 november!
Skepsiscongres 2023 – ‘De kunst van het overtuigen’
The post De nog net-in-het-weekendbijlage (42-2023) appeared first on Kloptdatwel?.
Vaak komen we zaken op internet tegen die niet groot genoeg zijn om een heel stuk over te schrijven of soms hebben we daar de tijd niet voor. In deze rubriek delen we een verzameling interessante of gewoon vermakelijke berichtjes van de afgelopen week met de lezers van Kloptdatwel. Leesvoer voor in het weekend!
Scrhijf je in voor het Skepsiscongres op 11 november!
Skepsiscongres 2023 – ‘De kunst van het overtuigen’
The post De linke net-na-het-weekendbijlage (41-2023) appeared first on Kloptdatwel?.
Vaak komen we zaken op internet tegen die niet groot genoeg zijn om een heel stuk over te schrijven of soms hebben we daar de tijd niet voor. In deze rubriek delen we een verzameling interessante of gewoon vermakelijke berichtjes van de afgelopen week met de lezers van Kloptdatwel. Leesvoer voor in het weekend!
Trailer van de documentaire over de UFO waarneming in 1979 gemaakt door Bram Roza (betrokken bij het Ufomeldpunt NL):
En voor wie op een wat langere video zat te wachten, hier een gesprek tussen twee YouTubers waarvan we al vaker video's hier gedeeld hebben:
The post De linke weekendbijlage (40-2023) appeared first on Kloptdatwel?.
Vaak komen we zaken op internet tegen die niet groot genoeg zijn om een heel stuk over te schrijven of soms hebben we daar de tijd niet voor. In deze rubriek delen we een verzameling interessante of gewoon vermakelijke berichtjes van de afgelopen week met de lezers van Kloptdatwel. Leesvoer voor in het weekend!
The post De linke weekendbijlage (39-2023) appeared first on Kloptdatwel?.
Op 16 en 17 september vond het Pro-Horse event plaats in Expo Haarlemmermeer. Terwijl je rondkijkt, kom je ook zaken tegen waarvan je denkt, klopt dat wel? Hier volgen enkele zaken die ik tegenkwam, die waarschijnlijk niet kloppen. Ten eerste is er de weerlegde diagnosemethode van iriscopie, boeken over therapeutic touch, Chinese geneeswijzen en acupunctuur, kinesiologietape en orakelkaarten.
Een therapie die de aandacht trok, is een oude bekende van de Vereniging tegen de Kwakzalverij genaamd Bemer. De belangrijkste kritiek van de vereniging is dat het geen pulserend elektrisch magnetisch veld heeft, zoals Bemer beweert, maar alleen magnetisch is. Het apparaat heeft te weinig kracht om merkbare effecten te verwachten en het bewijs is niet voldoende.
Omdat Bemer wel reclame maakte, heeft dit geleid tot een beoordeling van in strijd zijnde met de Nederlandse reclame code. Dit is natuurlijk enige tijd geleden dus heb ik de website geraadpleegd voor recentere bewijzen voor hun beweringen.
Hun eerste artikel geeft aan dat het verschil met de Bemer in vergelijking met andere interventies niet significant is. Dit betekent natuurlijk niet dat het niet werkt, maar het roept wel de vraag op waarom je een Bemer zou aanschaffen als een placebodeken een vergelijkbare resultaten geeft.
Een ander artikel blijkt een cohort te zijn waarbij geen controle groep is. Hierdoor kunnen we niet zeker zijn of de verbeteringen toe te schrijven zijn aan de Bemer of dat ze vergelijkbare resultaten zouden hebben met een placebodeken. Watwaarschijnlijk zou suggereren dat de paarden zelf verbeteren en het niet aan een deken ligt. Andere onderzoeken zijn niet te vinden en waarschijnlijk niet gepubliceerd. Dit alles geeft geen goede reden om de kosten van meer dan €4000,- te rechtvaardigen.
Een concurrent met een vergelijkbaar product, de centropix kloud+, vermeld geen enkel onderzoek op paarden. Wel verkopen ze producten tegen electro-smog, wat meestal dure onzin is. Ook hier vinden we geen overtuigend bewijs om het dure product aan te schaffen of te huren.
Het laatste product in deze magneet categorie is de Bucas Therapy Turnout light. De stof van deze paardendeken zou de magneetvelden van het paard opvangen en terug reflecteren. Als dit waar zou zijn en tot een effect zou leiden, lijkt het mij dat je zo’n deken niet nodig zou hebben, aangezien het paardenlichaam zelf die magneetvelden zou genereren. Zonder extra bewijs lijkt een skeptische houding een besparing van €134,95 te rechtvaardigen.
Er waren ook presentaties waarbij je vraagtekens kunt zetten. Zo was er Advanced Photonic Therapy, die sprak over “Eerste hulp acupunctuurpunten in geval van een noodsituaties”. Volgens hen zouden door bepaalde acupunctuurpunten te stimuleren o.a. pijn, bloedingen en virale infecties te stoppen zijn. Ze beweerden zelfs dat we bewusteloze mensen en dieren weer bij bewustzijn kunnen brengen door stimulatie van de punten, zelfs uit een coma. Hoewel deze punten te stimuleren zijn door naalden is dat niet voor iedereen haalbaar omdat ze geen acupuncturisten zijn. Een andere manier om de punten te stimuleren, is met onze vingers, maar per punt heb je zo’n drie minuten nodig voor optimale stimulatie. Een oplossing hiervoor is de red light torch pen, een zaklampachtig apparaatje dat rood licht uitstraalt, vandaar de “photonic therapy” in de naam. De “advanced” verwijst naar de acupunctuurpunten. Deze therapie is bedacht door een zekere dr. Brian McLaren.
Als we naar de nieuwe Skepsis-poster kijken om pseudowetenschap te herkennen, zien we veel van deze kenmerken terugkomen. Wetenschappelijk klinkende termen, kijk alleen al naar de naam: Advanced Photonic Therapy. Geen geloofwaardig werkingsmechanisme, rood licht en acupunctuurpunten? Er worden anekdotes gebruikt als bewijsmateriaal en er wordt met absolute zekerheid gepromoot, vooral met de bewering: “methode om zelf pijn te verlichten en genezing te bevorderen”. Er is geen wetenschappelijke toetsing en daarmee samengaand het punt van ongerechtvaardigde claims. Er zijn ook denkfouten, bijvoorbeeld dat het informatie foldertje zichzelf tegenspreekt door op het voorblad te vermelden dat de therapie alleen postdiagnostisch gebruikt wordt om in het foldertje aan te geven dat je het ook als preventie kunt gebruiken.
Dit soort zaken doen afbreuk aan de serieuze aspecten van de paardensport. Na het praatje van Advanced Photonic Therapy kwam de universiteit van Utrecht vertellen over revalidatie, en daar bleek toch aanzienlijk meer nodig te zijn voor de behandeling van kreupelheid bij paarden dan slechts wat rood licht op een punt te richten. Toch leek er minder interesse te zijn voor dit onderwerp. Het “wondermiddel” lijkt daardoor meer aandacht te krijgen dan serieuze wetenschap, wat jammer is.
The post Kwakzalverij op Horse Event appeared first on Kloptdatwel?.
Vaak komen we zaken op internet tegen die niet groot genoeg zijn om een heel stuk over te schrijven of soms hebben we daar de tijd niet voor. In deze rubriek delen we een verzameling interessante of gewoon vermakelijke berichtjes van de afgelopen week met de lezers van Kloptdatwel. Leesvoer voor in het weekend!
De Belgische skepticus Frank Verhoft (ook bekend op Kloptdatwel) maakte een podcast reeks over het boek en denken van Mattias Desmet. Deel 1 staat nu online:
The post De linke weekendbijlage (38-2023) appeared first on Kloptdatwel?.
Vaak komen we zaken op internet tegen die niet groot genoeg zijn om een heel stuk over te schrijven of soms hebben we daar de tijd niet voor. In deze rubriek delen we een verzameling interessante of gewoon vermakelijke berichtjes van de afgelopen week met de lezers van Kloptdatwel. Leesvoer voor in het weekend!
Het schijnt weer Wereld Reflexologie Week te zijn. Voetreflexologie is een 'tenenkrommende wetenschap' zoals Dirk Koppenaal het zo treffend omschreef in Skepter. Op X vond ik deze handige accurate kaart voor de voetzolen, waarbij misschien alleen opgemerkt moet worden dat de verwijzingen 'Feet' eigenlijk alleen slaan op de specifieke voet zelf, niet de linker of rechter tegenhanger.
This week is #WorldReflexologyWeek. #reflexology is a glorified foot massage. It is not a valid treatment for any medical condition. As to the supposed map between parts of the feet and parts of the body, here is an accurate map pic.twitter.com/PtqefrPekT
— Complementary Meds (@compandalt) September 21, 2023
Inschrijving voor het Skepsiscongres op 11 november staat inmiddels ook open.
The post De linke weekendbijlage (37-2023) appeared first on Kloptdatwel?.
Vaak komen we zaken op internet tegen die niet groot genoeg zijn om een heel stuk over te schrijven of soms hebben we daar de tijd niet voor. In deze rubriek delen we een verzameling interessante of gewoon vermakelijke berichtjes van de afgelopen week met de lezers van Kloptdatwel. Leesvoer voor in het weekend!
Inschrijving voor het Skepsiscongres op 11 november staat inmiddels ook open.
The post De linke weekendbijlage (36-2023) appeared first on Kloptdatwel?.
Bij het onderzoeken van buitengewone beweringen maak je, veelal onderbewust, gebruik van kennistheoretische regels om tot een zo goed mogelijke afweging te komen over de bewering. In dit stuk probeer ik deze kennistheoretische regels weer te geven bij een aangevraagd onderzoek naar de buitengewone bewering dat reuzen bestaan. Zo hoop ik inzichtelijker te maken hoe je zo’n onderzoek kan uitvoeren. Ook voor onderzoek en overdenking van de kennistheoretische regels zelf kan het handig zijn om het proces weer te geven. De meeste van de kennistheoretische regels komen uit het boek How to think about weird things van Lewis Vaughn en Theodore Stick.
Het aangevraagde onderzoek ging over het volgende TikTok- filmpje. Het onderwerp is dus het bestaan van reuzen, hier opgevat als grote mensen. In wat volgt zal ik het begin van het onderzoek weergeven, zoals waarom deze bewering buitengewoon is, en de kennistheoretische regels die ik hanteer dus expliciet benoemen. Vervolgens zal ik het gegeven bewijs afwegen en een afweging maken tussen verschillende verklaringen voor het gegeven bewijs. Een korte reflectie komt voor de uiteindelijke conclusie.
De bewering dat reuzen bestaan is buitengewoon, omdat wij in onze dagelijkse leven reuzen niet tegenkomen, ook niet in natuurhistorische musea. De consensus is dat reuzen worden gezien als figuren uit sprookjes, mythen en legendes. Hierdoor conflicteert de bewering dat reuzen bestaan met onze achtergrondkennis, ervaringskennis en met de meningen van deskundigen, zoals biologen en paleontologen. Dit brengt ons tot de volgende regels: dat je goede redenen hebt om aan een bewering te twijfelen als die conflicteert met onze achtergrondkennis, ervaringen waar we geen reden voor hebben om aan te twijfelen (onze dagelijkse ervaringen) en met de mening van deskundigen. Een vervolgregel is dat als je een goede reden hebt om aan een bewering te twijfelen, je je geloof in die bewering moet laten afhangen van het gegeven bewijs.
Voor je bewijzen van een buitengewone bewering beoordeelt is het handig om bij jezelf na te gaan wat voor bewijzen bij de buitengewoonheid van de bewering past. Een bekende regel van onderzoekers van buitengewone beweringen die hierover gaat is de volgende: hoe buitengewoner de bewering hoe buitengewoner het bewijs hoort te zijn. Als ik zeg dat ik een hond hebt, wat een vrij normale bewering is, volstaat een foto als bewijs voor die bewering. Beweer ik echter dat mijn hond een ruimtewezen is, dan zal een foto waarop de hond antennes heeft toch minder overtuigen. DNA-analyse, anatomie-onderzoek etc. zijn dan wel nodig.
Hetzelfde geldt voor de buitengewone bewering dat reuzen bestaan. Bewijzen als foto’s, teksten en ooggetuigenissen zijn dan niet voldoende. Een andere reden is dat als je consistent wilt blijven, je anders ook allemaal andere buitengewone beweringen zou moeten accepteren met vergelijkbaar bewijs, zoals het bestaan van het monster van Loch Ness, Bigfoot, elfjes etc. Wat we nodig hebben om de bewering dat reuzen bestaan te onderbouwen, is beter bewijs, bijvoorbeeld fossielen uit de oudheid erkend door deskundigen, en/of een levend exemplaar eventueel onderzocht door biologen.
In het TikTok-filmpje worden dit soort bewijzen niet gegeven. Wel komen oude krantenartikelen, verschillende filmpjes van een ooggetuigenverslag, vage beelden en suggestieve foto’s langs. De introductie van een complottheorie lijkt vooral bedoeld als excuus voor de afwezigheid van beter bewijs. Echter, net zoals vele andere complottheorieën, zou dit een hypercompetentie vereisen van de overheid, zowel in de uitvoering als de geheimhouding hiervan. Vele duizenden mensen zouden in het complot moeten zitten en het geheim bewaren. Dat maakt de complottheorie ter ondersteuning van de bewering over reuzen zelf al buitengewoon en behoeft meer bewijs dan de gegeven filmpjes.
Het gegeven bewijs is dus onvoldoende om de bewering over het bestaan van reuzen aan te nemen. Maar voor de volledigheid zal ik nog ingaan op andere verklaringen voor het gegeven bewijs. Dit komt doordat er een regel is die stelt dat buitengewone beweringen alleen aangenomen kunnen worden als gewone verklaringen niet voldoen. In het volgende stuk zal ik de meer gangbare verklaringen voor het gegeven bewijs geven en daarna aangeven waarom die boven de buitengewone verklaring geprefereerd worden.
Kranten kunnen verslag doen van zaken die later als bedrog worden ontmaskerd, zie bijvoorbeeld. Wikipedia en andere artikelen over de geschiedenis van verslaggeving van kranten over reuzen. De specifieke bewering over het Smithsonian museum dat bewijs van reuzen zou verbergen, lijkt zijn oorsprong te hebben in een artikel uit een satirisch blad. De foto’s kunnen digitaal bewerkt zijn en niet de werkelijkheid weergeven. Neem bijvoorbeeld de laatste foto in het filmpje, die verdacht veel lijkt op de digitale kunst van de kunstenaar Jean-Michel Bihorel.
Dat reuzen in de bijbel worden genoemd, is ook niet helemaal duidelijk en kan te wijten zijn aan een foutieve vertaling. Afbeeldingen van reuzen, zoals de hiërogliefen, kunnen ook symbolisch bedoeld zijn in plaats van dat de mensen werkelijk zo groot waren. Een “groot” heerser hoeft niet daadwerkelijk groot van postuur te zijn, maar groot in zijn daden.
Dat er verslagen zijn van reuzen in onafhankelijke culturen kan liggen aan bekendheid met medische aandoeningen als gigantisme en/of kennis van fossiele botten die verkeerd werden geïnterpreteerd en/of verhalen zijn die overdreven werden ter vermaak.
De beelden van de ooggetuige Andrew Dawson kunnen verklaard worden door een radiostation en een sky tram. Zijn dood hoeft niet aan een complot te liggen, maar kan te maken hebben met persoonlijke redenen. Zijn voormalige vriendin heeft het in ieder geval niet zo op complotten.
Ockhams scheermes geeft ons de richtlijn dat de bewering met de minste aannames of entiteiten de geprefereerde verklaring is voor het bewijs. Als we de alternatieve verklaringen voor het bewijs voor reuzen aannemen, hoeven we niet te geloven in reuzen en grote geheime complotten. Wat we wel moeten geloven, is dat er kunstenaars, satirische dagbladen, verkeerde interpretaties, bedrog, symbolische weergaves en fantasieverhalen bestaan- eigenlijk alles wat we in ons dagelijks leven tegenkomen. Dit komt ook beter overheen met onze achtergrondkennis over hoe de wereld in elkaar steekt, en de verklaring die beter overeenkomt met onze achtergrondkennis is, bij gelijke omstandigheden, de verklaring waar je het best je geloof kunt stellen. Zoals we al eerder hadden aangegeven verwachten we toch wel wat beter bewijs voor het bewijs van reuzen. Om deze redenen zijn de alternatieve verklaringen voor het gegeven bewijs te prefereren boven de verklaring dat reuzen zouden bestaan.
Als we even reflecteren op dit proces en de kennistheoretische regels, kun je je natuurlijk afvragen of dit allemaal wel tot goede kennis leidt. Een paar opmerkingen hierover: ik denk dat de meeste regels wel intuïtief aannemelijk zijn, waardoor we al een reden hebben om ze op het eerste gezicht aan te nemen. Een ander belangrijk punt is natuurlijk dat al deze kennistheoretische regels geproblematiseerd kunnen worden. We kunnen de regels dus het best gebruiken als hulpmiddelen, maar ze zijn geen vervanging voor eigen denkwerk. Je kan ze niet toepassen als algoritme om tot een conclusie te komen. Als je dit dus gebruikt als hulpmiddel, zie ik er weinig problemen mee, en het bewust zijn van dit soort kennistheoretische regels geeft ook ruimte om ervan af te wijken mocht dat nodig zijn.
Zoals vaak bij onderzoek naar buitengewone beweringen kunnen we geen 100% zekerheid geven over het bewijs dat gepresenteerd wordt in het TikTok-filmpje. Dit maakt dat er ruimte blijft voor nieuw bewijs dat mogelijk onze conclusie kan veranderen. Toch kunnen we met behulp van de kennistheoretische regels en hun uitwerking in redelijkerwijs concluderen dat het gegeven bewijs onvoldoende is om geloof te hechten aan de bewering dat reuzen bestaan. Waarschijnlijker is dat er andere zaken een rol spelen, zoals het willen vermaken door een sterk verhaal te vertellen, al dan niet voor werk als TikTok-influencer, digitale kunst, verkeerde interpretaties van teksten en foto’s door onbekendheid met onderzoek.
Literatuur:
Schick, T., Vaughn, L. (2013). How to think about weird things (7de editie). McGraw-Hill.
The post Regels bij reuzen onderzoek appeared first on Kloptdatwel?.
Vaak komen we zaken op internet tegen die niet groot genoeg zijn om een heel stuk over te schrijven of soms hebben we daar de tijd niet voor. In deze rubriek delen we een verzameling interessante of gewoon vermakelijke berichtjes van de afgelopen week met de lezers van Kloptdatwel. Leesvoer voor in het weekend!
Poldergoeroes en wellnessinfluencers willen je bang maken met het idee dat je ziek kan worden als je niet naar ze luistert”
Wetenschapsjournalist @zeg_eens_aad waarschuwt voor het groeiende aantal welzijnsexperts op sociale media.@omroephuman#beeldvorming pic.twitter.com/5fMrNPoL7F
— Mediastorm | HUMAN (@MediastormHUMAN) September 8, 2023
Inschrijving voor het Skepsiscongres op 11 november staat inmiddels ook open.
The post De linke weekendbijlage (35-2023) appeared first on Kloptdatwel?.
Vaak komen we zaken op internet tegen die niet groot genoeg zijn om een heel stuk over te schrijven of soms hebben we daar de tijd niet voor. In deze rubriek delen we een verzameling interessante of gewoon vermakelijke berichtjes van de afgelopen week met de lezers van Kloptdatwel. Leesvoer voor in het weekend!
Inschrijving voor het Skepsiscongres op 11 november staat inmiddels ook open.
Skepter 36.3 – herfstnummer 2023
The post De linke weekendbijlage (34-2023) appeared first on Kloptdatwel?.
Vaak komen we zaken op internet tegen die niet groot genoeg zijn om een heel stuk over te schrijven of soms hebben we daar de tijd niet voor. In deze rubriek delen we een verzameling interessante of gewoon vermakelijke berichtjes van de afgelopen week met de lezers van Kloptdatwel. Leesvoer voor in het weekend!
En voor wie het ondanks de media-aandacht toch nog gemist had:
The post De linke weekendbijlage (33-2023) appeared first on Kloptdatwel?.
Vaak komen we zaken op internet tegen die niet groot genoeg zijn om een heel stuk over te schrijven of soms hebben we daar de tijd niet voor. In deze rubriek delen we een verzameling interessante of gewoon vermakelijke berichtjes van de afgelopen week met de lezers van Kloptdatwel. Leesvoer voor in het weekend!
The post De linke weekendbijlage (33-2023) appeared first on Kloptdatwel?.